เกาะหินสามพันโบกและเสาเฉลียง

การเปลี่ยนแปรงทางธรณีวิทยาที่มีลักษณะเด่นของผาแต้มนอกจากหน้าผาและแม่น้ำไกล้กันนั้นก็ยังพบตัวอย่างที่น่าสนใจอยู่สองลักษณะ คือ ลานหินแตกและเสาเฉลียง ลานหินแตกเกิดจากการยกตัวของเปลือกโลกทำให้ชั้นหินหนาโก่งงองจนแยกแตกออกเป็นแนวดิ่ง

ส่วนเสาเฉลียงเกิดจากการกัดก่อนชั้นหินของน้ำลมและแสงแดดต่อเนื่องนับล้านปีการกัดก่อนทับซ้อนทั้งในแนวลาบและแนวดิ่งทำให้เกิดเป็นแท่งหินรูปลักษณ์ประหลาดคล้ายกับว่ามีมือยักษ์มาจับหินสองก้อนมาตั้งวางทับซ้อนกัน

ลานหินกว้างริมน้ำโขงมันวางตัวเองอยู่ตรงนี้มานานแสนนาน

ในฤดูน้ำหลากลานหินจะถูกแผร่คุมด้วยพื้นน้ำกว้างจอบจนเม็ดฝนขาดช่วงสายน้ำโขงก็จะลดระดับลงให้ลานหินออกมาท้าทายกับแสงแดดกล้าชาวบ้านเรียกชื่อของสถานที่แห่งนี้ว่าสามพันโบกซึ่งในอดีตทัศนียภาพอันงดงามอันแปลกตานี้หากว่าไม่ใช่คนในพื้นที่นี้จริงๆก็คงมีคนต่างถิ่นอยู่เพียงไม่มากที่มีโอกาสได้ชื่นชมแต่ฉับพลันที่ภาพของสามพันโบกปรากฏออกในสื่อประชาสัมพันธ์ท่องเที่ยวไทย

เมื่อหลายปีก่อนชื่อของสามพันโบกก็ได้ขยับตัวเข้ามาเป็นแหล่งท่องเที่ยวแถวหน้าของในจัวหงัดแทนในทันที สามพันโบกเป็นลานหินทราย และ หินทรายปนกรวดในโหมดหินภูพานอายุประมาณ110ล้านปีเป็นการสะสมตัวในสภาพแวดล้อมทางน้ำประสานสายและโค้งตวัดท้ามกลางอากาศที่ค่อนข้างร้อนชื้นจนเมื่อราว65 ถึง 90ล้านปี

ก่อนกระบวนการก่อนก็ได้เริ่มขึ้นอย่างช้าๆเมื่อกรวดทรายเม็ดเล็กถูกกระแสน้ำพัดพามาวนที่บนพื้นหินการเสียดสีได้กัดก่อนผิวแข็งของชั้นหินจนเกิดเป็นร่องรูขนาดเล็กๆหลังจากนั้นหินในเม็ดต่อๆมาที่หลุดรอดเข้าในหลุมก็จะค่อยๆขันถูขยายขนาดจนเนื้อหินนั้นกลายเป็นโพงโค้งเว้าที่มีผิวเรียบลื่น

ซึ่งศัพท์ทางวิชาการได้เรียกหลุมเหล่านี้ว่าหลุมกุมภลักษณ์ความสวยงามของสามพันโบกเป็นความมหัศจรรย์ทางธรณีบนลานหินที่มีความกว้างราว400เมตรและยาวราวๆ1กิโลเมตรจะได้พบหลุมกุมภลักษณ์กระจายไปทั่วหลุมหินเหล่านี้ได้มีขนาดที่แตกต่างกันตั้งแต่หลุมเล็กๆขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่กี่นิ้วไปจนถึงบ่อใหญ่ขนาดหลาย10ตารางเมตร

หลุมบางหลุมก็ก็ได้มีรูปร่างแปลกๆพอให้ชวนจินตนาการเป็นภาพต่างๆ ซึ่งงจริงๆแล้วหลุมกุมภลักษณ์จะมีรูปร่างเป็นเพียงวงกมลวงรีแต่เมื่อหลุมหลายๆหลุมขยายตัวจนเชื่อมต่อกันก็จะทำให้เกิดหลุมหน้าตาแปลกๆขึ้นมาได้ดังนั้นจึงทำให้เกิดเป็นรูปน่าตาต่างๆให้เราได้เฆ้นกันทุกวันนี้